دیر یا زود فنر ارزی و تورمی آزاد می‌شود
دکتر علی سعدوندی در گفتگو با خبرگزاری تسنیم
علی سعدوندی در میزگرد چشم‌انداز تورم ۱۴۰۰ بیان کرد: تورم در دنیا پدیده منقرض شده است و برداشتی که مردم ما نسبت به تورم دارند در خیلی از کشورهای دنیا وجود ندارد و مردم‌شان اصلاً نمی‌دانند که تورم چه هست.
نقل‌هایی مطرح می‌شود که خطر تورم را اخیراً کمتر در نظر می‌گیرند؛ به‌دلیل اینکه سالهاست این کشورها تورم نداشته‌اند و انتظار تورمی هم ندارند؛ این موضوع یک ابزار بسیار خوبی در اختیار سیاست‌گذار پولی قرار داده است که می‌تواند از طریق ابزارهای پولی در راستای رشد اقتصادی هم استفاده کند، چراکه وقتی انتظارات تورمی نباشد می‌توان منابع را به بخش‌های واقعی اقتصاد منتقل کرد.
این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: اما مطلقاً این موضوع برای کشور ما صادق نیست؛ کشوری که ۵۰ سال است طولانی‌ترین و مزمن‌ترین دوره تورمی جهان را بدون توقف بجز سالهای ۹۲ تا ۹۶ داشته است نمی‌تواند از این ابزار استفاده کند.
وی با اشاره به وضعیت تورمی در سالهای ۹۲ تا ۹۶، گفت: سیاست‌هایی که درآن سالها بکار گرفته شد، در واقع سیاست‌های تعویق تورمی بود، نه سیاست‌های کنترل تورم و از بین بردن تورم؛ سیاست‌های تعویق تورم اتفاقاً سیاست مضرتری است.
این سیاست را ۵۰ سال در حوزه نرخ ارز تجربه کرده ایم؛ مرتب سعی می کنیم نرخ ارز را سرکوب کنیم و کاهش دهیم و بعد از یک مدتی فنر ارزی آزاد می‌شود، هرچقدر دیرتر آزاد شود انرژی آن بیشتر خواهد بود.
دیر یا زود فنر ارزی یا تورمی آزاد خواهد شد
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: دیر یا زود فنر ارزی یا تورمی آزاد خواهد شد و هر چقدر دیرتر انباشت تورمی و نقدینگی جامعه به زلزله ارزی و تورمی تبدیل شود، آثار تخریبی آن بیشتر خواهد شد. بنابراین این موضوع افتخار نیست که دولت در سال ۹۶ اعلام می کرد ما به دستاورد تورمی رسیدیم!
سعدوندی با تأکید براینکه آنچه در سال ۹۶ رخ داد نه تنها دستاورد تورمی نبود، بلکه تخریب بنیان های اقتصاد کشور بوده است، افزود: متاسفانه تحریم هم مزید بر علت شده است اما بدون اغراق می‌گویم که اگر برخی از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی کشور به درستی اعمال می‌شد، شاید تحریم‌ها اصلا مطرح نمی‌شدند و حتی اگر اعمال هم می‌شدند انقدر نمی‌توانستند اثرگذار باشند.
وی تأکید کرد: سوء تدبیر در داخل و تعویق سیاست‌های اصلاحی که از ۵۰ سال قبل تا کنون هنوز انجام نشده است، تأثیر منفی شدیدتری در اقتصاد کشور در شرایط تورمی داشته است.
تمام نکات منفی ۵۰ سال گذشته یکجا در بودجه ۱۴۰۰ آمده است
او درباره سوال تسنیم که در سال ۱۴۰۰ به چه تورمی خواهیم رسید؟ اینطور توضیح داد که در بودجه ۱۴۰۰ که از طرف دولت تقدیم مجلس شد، ظاهراً بنا براین گذاشته شده که همه نکات منفی که در ۵۰ سال گذشته اجرا کردیم را همزمان و یکجار در بودجه ۱۴۰۰ لحاظ کنیم!
سعدوندی ضمن اشاره به اینکه بودجه ۱۴۰۰ یک بودجه بسیار انبساطی و تورمی است، افزود: بنده بارها عرض کرده بودم که باید به سمت سیاست های انبساطی بودجه‌ای و پولی برویم. ولی وقتی از سیاست انبساطی بودجه ای صحبت می‌کنیم، یعنی رشد ۳ تا ۵ درصدی بودجه برای جبران کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی، ولی دولت ناگهان ۷۰ درصد بودجه را رشد می‌دهد که این اصلا از آن گفتمان خارج شده است.
اگر بنای توجیه بودجه ۱۴۰۰ را داریم باید بگوییم به رغم مکتب‌های اقتصادی رایج در جهان، ما یک مکتب اقتصادی جدید را بوجود آورده‌ایم، چراکه این بودجه اصلا داخل گفتمان بودجه انبساطی و انقباضی قرار نمی‌گیرد و نمی‌توانیم شواهدی برای توجیه اقتصادی بودجه داشته باشیم.
در هیچ جای دنیا بازار سرمایه نمی‌تواند کسری بودجه ۷ تا ۱۰ درصدی یک دولت را تأمین کند
وی افزود: در سال ۹۹ نیز شاهد مسایل منفی از سوی دولت بودیم؛ برخی از سیاست‌هایی که باعث کنترل تورم می‌شد را دولت خنثی کرد. بخش عمده اقتصاددان ها معتقد بودند که کسری بودجه از محل اوراق تأمین نشود و از محل دیگری باشد. این محل دیگر متاسفانه بازار سرمایه بود، درحالی که در هیچ جای دنیا بازار سرمایه نمی‌تواند کسری بودجه ۷ تا ۱۰ درصدی یک دولت را تأمین کند و طبیعی است که کار به فاجعه بازار سرمایه بینجامد.
این کارشناس اقصادی با تأکید براینکه در سال ۱۴۰۰ تجربیات ناموفق گذشته مجدداً تکرار شده است، گفت: در سال آینده هم دولت بنا دارد بخشی از کسری بودجه را از بازار سرمایه تأمین کند. اما مردمی که احساس می‌کنند در سال ۹۹ در بازار سرمایه دور زده شده‌اند، بازهم در سال ۱۴۰۰ به کمک دولت بیایند؟ و دوباره فراخوانی درباره دارا دوم و پالایش دوم داشته باشید که مردم به صورت بسیار خرد در این بازار سرمایه گذاری کنند که حتی نصرفد که اعتراض کنند!
سعدوندی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: واقعیت این است که کسی دارا یکم و پالایش یکم را طراحی می‌کرده است، کاملاً در جریان بوده که چه دارد می‌گذرد و سعی کرده کاملاً سرمایه گذاری را خرد کند؛ برای دارا یکم سقف ۲ میلیون گذاشتند که حتی اگر ضرر هم کردند، اعتراض به آن صرفه ای نداشته باشد.
کسری بودجه نباید مطلقاً به صورت مستقیم از راهی به جز اوراق تأمین شود
نه تنها دولت با مردم رو راست نبود بلکه مردم را دور زد و با افتخار هم اعلام کرد که از محل بازار سرمایه کسری بودجه را جبران کردیم! این تفاوتی بود که سالها به آن اشاره کرده بودم، کسری بودجه نباید مطلقاً به صورت مستقیم از راهی به جز اوراق تأمین شود.
این کارشناس اقتصادی در خصوص بودجه ۱۴۰۰ این را هم گفت که تک تک منابع و مصارفی که در بودجه ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده‌اند مشکل دارند. نکته منفی دیگر این بود که طی ۳۰-۴۰ سال گذشته هر وقت بودجه از سوی دولت به مجلس پیشنهاد شد، کمیسیون تلفیق سعی در بزرگ کردن نقاط ممیزه بودجه داشته و باعث بزرگ شدن مشکلات بودجه هم شده است.
سعدوندی با بیان اینکه کورسوی امیدی است که مجلس بودجه را رد کرده است، اما حرکتی در جهت اصلاح و کنترل تورم انجام نشده و حتی شعاری در جهت کنترل تورم هم داده نمی‌شود، تصریح کرد: برخی از نمایندگان مجلس می‌گویند که برای توسعه احتیاج به قدری تورم داریم! درحالی که این نگاه نادرستی بوده که ۳۰-۴۰ سال قبل مطرح شده و همان زمان نیز نقض شده است؛ برای رشد اقتصادی نیاز به محیطی داریم که سرمایه گذاری کنیم و برای این محیط هم باید تورم کنترل شود.
